Η σύνθεση των σωματικών και σχεσιακών τρόπων εργασίας

Πώς εργαζόμαστε με αυτά τα θέματα και συμπτώματα στην ψυχοθεραπεία; Ποιοι βιωματικοί τρόποι εργασίας είναι στη διάθεσή μας, ώστε να συμπεριλάβουμε την “βιωμένη αίσθηση” του θεραπευόμενου, τις σωματικές καταστάσεις του εαυτού του, την επίγνωση και τις αισθήσεις του σώματός του, τη φυσιολογική του εμπειρία στην αλληλεπίδρασή μας μαζί του;

Συμπεριλαμβάνοντας σωματικά προσανατολισμένους τρόπους εργασίας στις ομιλούσες θεραπείες, μπορούμε να μάθουμε να δουλεύουμε με πολλά από αυτά τα συμπτώματα πιο άμεσα, πιο βαθιά και πιο αποτελεσματικά (καθώς και να μάθουμε να αναγνωρίζουμε καταστάσεις όπου η ελπίδα της “θεραπείας” της ασθένειας μέσω της ψυχολογίας είναι μια παράλογη εξιδανίκευση).

Αυτό το εργαστήριο CPD (Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης) έχει σχεδιαστεί για να διευρύνει την κατανόησή σας για τη σύνδεση σώματος-ψυχής, καθώς και για να προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δημιουργικών και σωματικά προσανατολισμένων τεχνικών που μπορείτε να συμπεριλάβετε στην πρακτική σας.

Θα σας δώσει ένα πλαίσιο για να σκεφτείτε τον ρόλο του σώματος, όπως αυτός ταιριάζει με το δικό σας στυλ θεραπευτικής εργασίας, με βάση τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι θεραπευόμενοι καθώς και οι θεραπευτές σχετίζονται με το “σύμπτωμα”. Καθ’ όλη τη διάρκεια του εργαστηρίου, θα χρησιμοποιήσουμε παιχνίδι ρόλων με πραγματικά ζητήματα και διλήμματα που θα ανακύψουν από τους θεραπευόμενούς σας. Θα προσδιορίσουμε επίσης και θα εξασκηθούμε σε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να διερευνήσετε τη συναισθηματική λειτουργία και το “νόημα” του σωματικού συμπτώματος ή της ασθένειας του θεραπευόμενού σας.

Οι 10 τρόποι αντιμετώπισης του (ψυχοσωματικού) συμπτώματος

Ο Michael Soth ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με την ψυχολογική και σωματική σύνδεση της ασθένειας και των ψυχοσωματικών συμπτωμάτων. Στη δεκαετία του 1990 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα με τίτλο “Η ψυχή στην ασθένεια”, προσφέροντας μια συνθετική ψυχοθεραπευτική αντίληψη, αντλώντας από τη σοφία που έχουν συσσωρεύσει οι διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις σχετικά με την ασθένεια, τόσο από άποψη θεωρητικής κατανόησης όσο και από άποψη πρακτικών τρόπων εργασίας. Έχει οργανώσει πολλές φορές σεμινάρια CPD για θεραπευτές με θέμα την “Εργασία με την ασθένεια” και έχει αναπτύξει έναν σχεσιακό και σωματικό τρόπο ενασχόλησης με το ψυχόσωμα του θεραπευόμενου. Το 2005 παρουσίασε για πρώτη φορά το μοντέλο του “10 τρόποι σχέσης με το σύμπτωμα”, το οποίο αφορά τη σχέση του ίδιου του θεραπευόμενου με το σύμπτωμά του, καθώς και μια επισκόπηση των διαφορετικών στάσεων των θεραπευτών στις διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις που αντιστοιχούν σε κάθε έναν από τους τρόπους σχέσης με το σύμπτωμα. Αυτοί οι δέκα τρόποι αντιμετώπισης του συμπτώματος, συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων θεωρητικών αντιλήψεων, καθώς και των μεθόδων και τεχνικών παρέμβασης, θα αποτελέσουν το βασικό πλαίσιο αυτού του εργαστηρίου.

Το πλαίσιο αυτό είναι πλέον σχεδόν 30 ετών και έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Βασίζεται στην αρχή ότι και οι δέκα διαφορετικοί τρόποι συσχέτισης με το σύμπτωμα είναι θεραπευτικά έγκυροι, αλλά όλοι τους είναι επίσης περιορισμένοι και ημιτελείς, και όλοι τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν αμυντικά και επομένως να γίνουν παραπλανητικοί και -σε διάφορους βαθμούς- επικίνδυνοι. Μόνο η ολοκληρωμένη σύνθεση των πολύ διαφορετικών, ενίοτε αντιφατικών αλλά εξίσου έγκυρων τρόπων αντιμετώπισης του συμπτώματος αναδεικνύει το πλήρες δυναμικό τους. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, θα διευκρινίσουμε ποιοι είναι αυτοί οι δέκα διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης, πώς να είστε ευαίσθητοι απέναντι σε κάθε έναν, καθώς επίσης και ευέλικτοι στο να επιλέγετε τον κατάλληλο ανάμεσά τους.

Αυτό απαιτεί την εκτίμηση όλων των διαφορετικών τεχνικών και ιδεών που έχουν αναπτύξει οι διάφορες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις τα τελευταία 100 χρόνια σε σχέση με την ασθένεια. Αντλώντας από ένα ευρύ φάσμα ανθρωπιστικών και ψυχαναλυτικών προσεγγίσεων (συμπεριλαμβανομένης της σωματικής ψυχοθεραπείας, της ψυχολογίας της διεργασίας, των διαφόρων σχολών ψυχανάλυσης και των Γιουνγκιανών κατευθύνσεων), καθώς και από το ολιστικό παράδειγμα που διέπει τις περισσότερες εναλλακτικές θεραπείες, θα συνθέσουμε μια διεπιστημονική ψυχοσωματική προσέγγιση, η οποία είναι εφαρμόσιμη στο πλαίσιο της θεραπευτικής σχέσης όπως την ξέρουμε στη συμβουλευτική και στην ψυχοθεραπεία.

Μορφή, μαθησιακό περιβάλλον και πεδίο εφαρμογής του Σαββατοκύριακου

Αυτό θα είναι ένα διαδικτυακό Σαββατοκύριακο μέσω της πλατφόρμας Zoom, που διοργανώνεται στην Ελλάδα για Έλληνες θεραπευτές, αλλά θα λάβει χώρα στα αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά, επομένως προσκαλούνται όλοι οι αγγλόφωνοι θεραπευτές από όλο τον πλανήτη. Το έργο και τα εργαστήρια του Michael Soth είναι συνθετικά, επομένως κατάλληλα και ενδιαφέροντα για θεραπευτές από όλες τις διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις και παραδόσεις. Το πιθανότερο είναι ότι οι συμμετέχοντες θα φέρουν πολύ διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας στο εργαστήριο -θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε σε αυτό και να μετατρέψουμε αυτό το πρόβλημα σε ένα παραγωγικό χαρακτηριστικό καθώς θα δουλεύουμε μαζί στο εργαστήριο.

Παρόλο που θα είμαστε διαδικτυακά, επικοινωνώντας μέσω οθονών υπολογιστών, η διδασκαλία και τα εργαστήρια του Michael Soth στοχεύουν να είναι όσο το δυνατόν πιο βιωματικά εντός των παραπάνω περιορισμών. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Michael θα καλέσει τους συμμετέχοντες να προσφέρουν εθελοντικά παραδείγματα από τη δουλειά τους για επιδείξεις εποπτείας στη μέση της ομάδας. Μέρος της εργασίας θα πραγματοποιηθεί σε μικρές ομάδες. Η βιωματική εργασία και οι θεωρητικές εισηγήσεις και συζητήσεις, καθώς και η ομαδική διαδικασία και η πρακτική εξάσκηση δεξιοτήτων θα αλληλοσυμπληρώνονται ανάλογα με τις αναδυόμενες ανάγκες και προτεραιότητες της ομάδας και των συμμετεχόντων. Θέλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην τήρηση της εχεμύθειας και να δεσμευτούμε ότι τίποτα άλλο εκτός από τη δική σας προσωπική συμμετοχή δεν θα κοινοποιηθεί αδιάκριτα σε άλλους, Με βάση αυτή την κατανόηση, προτείνουμε να βιντεοσκοπήσουμε το εργαστήριο, ώστε το βίντεο να μοιραστεί μεταξύ των συμμετεχόντων για μελλοντική αναφορά και μελέτη.

Μερικοί από τους πιθανούς εκπαιδευτικούς στόχους:

• Να οξύνετε και να βελτιώσετε την ικανότητα αντίληψής σας για τις μη λεκτικές διαδικασίες γενικά και ειδικότερα για εκείνες που σχετίζονται με το σύμπτωμα.
• Να αρχίσετε να κατανοείτε την αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ σώματος και νου και την ολιστική βάση της ψυχοσωματικής σύνδεσης.
• Να μάθετε να παρατηρείτε και να παρακολουθείτε τη “φόρτιση” του ψυχοσώματος του θεραπευόμενου, καθώς και τους μηχανισμούς με τους οποίους αραιώνεται η “φόρτιση” και πώς εντέλει αυτή η σύγκρουση εκφράζεται.
• Να μάθετε να αντιλαμβάνεστε το σύμπτωμα στο πλαίσιο της χαρακτηρολογικής οργάνωσης του θεραπευόμενου.
• Να κάνετε βήματα προς την αναγνώριση της ατμόσφαιρας, της αφήγησης και της δυναμικής της σχέσης σώματος-νου του θεραπευόμενου.
• Να κατανοήσετε το πλαίσιο των δέκα τρόπων αντιμετώπισης του συμπτώματος και να μάθετε να το εφαρμόζετε στην πράξη, ώστε να είστε σε θέση να εντοπίζετε τον κυρίαρχο τωρινό τρόπο σχέσης με το σύμπτωμα που εκδηλώνει ο θεραπευόμενος.
• Να αρχίσετε να εκτιμάτε τη συμβολική επικοινωνία του σώματος στην ασθένεια και την ποιητική ψυχολογία του σώματος που ονειρεύεται (dreambody).
• Να μάθετε πώς να διευκολύνετε την εδώ και τώρα εξερεύνηση του συμπτώματος με τη “βιωμένη αίσθηση”.