Αυτό σημαίνει ότι δεν υποθέτουμε -όπως τείνουν να κάνουν οι περισσότεροι σωματικά προσανατολισμένοι θεραπευτές, λόγω της διαγενεακής έλλειψης ενοποίησης με την ψυχαναλυτική παράδοση- ότι ο θεραπευόμενος αντιλαμβάνεται ρεαλιστικά την καλοπροαίρετη και βοηθητική πρόθεση του θεραπευτή όταν κάνει την παρέμβασή του, αλλά εκλαμβάνει την παρέμβαση αυτή μέσω της μεταβίβασης. Στη γλώσσα της σύγχρονης σχεσιακής ψυχανάλυσης: Η παρέμβαση μετατρέπεται σε εκπραξία· συγκεκριμένα, η παρέμβαση μπορεί να γίνει η επανάληψη και η αναπαραγωγή μιας τραυματικής σχέσης, και επομένως επιδεινώνει και ενισχύει τα αρνητικά μοτίβα του θεραπευόμενου, αντί να επιφέρει θεραπευτική αλλαγή.

Η ουσιαστική εφαρμογή αυτών των αναγνωρίσεων στην πράξη, περιλαμβάνει έναν αναστοχαστικό βρόχο στην εσωτερική διαδικασία του θεραπευτή πριν και κατά την πραγματοποίηση μιας παρέμβασης, ειδικά όταν ο θεραπευτής πραγματοποιεί σωματικές παρεμβάσεις (κάτι που ο ψυχαναλυτής Patrick Casement αποκαλεί “δοκιμαστική ταύτιση”): Πώς θα δεχτεί το ασυνείδητο του θεραπευόμενου την παρέμβαση που πρόκειται να κάνω; Μέσα από τον φακό ποιου μεταβιβαστικού αντικειμένου είναι πιθανό να με βιώνει όταν κάνω αυτή την παρέμβαση;

Ο εσωτερικός μας προβληματισμός πάνω σε αυτά τα ερωτήματα μπορεί αρχικά να βοηθηθεί και να ενημερωθεί με την απλή διάκριση των 4 διαφορετικών βασικών σχεσιακών στάσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω: Ποια μορφή θα έπαιρνε η παρέμβαση από καθεμία από αυτές τις τέσσερις στάσεις και οπτικές; Με κάπως υπεραπλουστευτικούς όρους, πώς θα κάναμε την παρέμβαση:

1. Από μια φαινομενικά ουδέτερη θέση της ψυχολογίας του ενός ατόμου, μια θέση “γιατρού” ή “δασκάλου” (θεραπευτική αγωγή και ψυχοεκπαίδευση).
2. Από μια καλοπροαίρετη, επανορθωτική θέση “θετικής μεταβίβασης”.
3. Από μια θέση “αρνητικής μεταβίβασης”, η οποία αναγνωρίζει την παρουσία ενός τραυματικού προσώπου, μορφής ή “αντικειμένου”.
4. Από μια αυθεντική, διαλογική θέση ως συν-εξερευνητής.

Κατανοώντας αρχικά ότι και οι 4 αυτές θέσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν, προκαλεί μια ουσιαστική διαφορά στη θεραπευτική μας παρουσία, στην επίγνωση των ασυνείδητων διεργασιών και των διακυμάνσεων στη θεραπευτική συμμαχία, και τελικά στο βάθος και στον αντίκτυπο του θεραπευτικού χώρου που παρέχουμε. Σε κάθε περίπτωση, αναγνωρίζουμε έμμεσα ότι χρησιμοποιούμε τη θεραπευτική σχέση ως μικρόκοσμο της ζωής και του τρόπου που σχετίζεται το άτομο, αλλά κατανοούμε ότι η δική μας εστίαση και η δική μας συμμετοχή δεν είναι “ουδέτερη”, αλλά φέρει ασυνείδητη σημασία μέσω της αφανής σχεσιακής στάσης του θεραπευτή.

Πιθανοί εκπαιδευτικοί στόχοι

Οι συμμετέχοντες θα

• Αναγνωρίσουν την αφανή σχεσιακή στάση του θεραπευτή ως έναν από τους βασικούς παράγοντες που διαμορφώνουν την προσέγγιση του θεραπευτή, παράλληλα με τη θεωρία, την τεχνική και τη μεταψυχολογία.
• Κατανοήσουν τα χαρακτηριστικά και τις διακρίσεις ανάμεσα στους 4 βασικούς σχεσιακούς προσανατολισμούς (ως περαιτέρω ανάπτυξη του μοντέλου της Stark).
• Αναγνωρίσουν και θα εντοπίσουν τις προσωπικές τους τάσεις, ρεπερτόριο και τις συνήθεις προτιμήσεις τους ανάμεσα στις 4 στάσεις.
• Μάθουν αρχές και τεχνικές για την επέκταση των ομιλητικών θεραπειών προς την ψυχοσωματική επίγνωση.
• Αρχίσουν να αναγνωρίζουν την αντιμεταβίβασή τους ως διαδικασία του ψυχοσώματός τους.
• Κατανοήσουν την έννοια της “φόρτισης” και πώς αυτή σχετίζεται με την εμπλοκή του θεραπευτή σε όλο το φάσμα των ψυχοσωματικών και σχεσιακών δυνατοτήτων.
• Εξασκηθούν στον αναστοχαστικό βρόχο της δοκιμαστικής αναγνώρισης: Ποιος μπορεί να μιλάει σε ποιον;
• Παρατηρήσουν πώς ο θεραπευόμενος αποφεύγει και ελαχιστοποιεί τη φόρτισή του και θα αναγνωρίσουν την ίδια διαδικασία στην εσωτερική διαδικασία του θεραπευτή.
• Αναγνωρίσουν τον κατακερματισμό της “φόρτισης” και τη διαδικασία του θεραπευτή να “συγκεντρώνει τα θραύσματα”.
• Αναπλαισιώσουν το “παράθυρο ανοχής” ως συστημική έννοια, που αφορά ολόκληρο το ψυχοσωματικό σύστημα της θεραπευτικής σχέσης.
• Μάθουν να πηγαίνουν τη “φόρτιση” στην άκρη του παραθύρου ανοχής -να εργάζονται στην άκρη της οικειότητας.
• Αρχίσουν να κατανοούν την παράδοξη ταυτόχρονη παρουσία των 4 βασικών σχεσιακών στάσεων.
• Αρχίσουν να διατυπώνουν αρχές για τον σχεδιασμό παρεμβάσεων που γεφυρώνουν το ψυχοσωματικό και το σχεσιακό πεδίο και να συνδέουν τα θραύσματα μεταξύ των δύο πεδίων.

Μορφή και εκπαιδευτικό περιβάλλον του σεμιναρίου

Αυτό το σεμινάριο διεξάγεται διαδικτυακά μέσω Zoom, διοργανώνεται στην Ελλάδα για Έλληνες θεραπευτές, αλλά θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά με ταυτόχρονη μετάφραση στα ελληνικά, οπότε όλοι οι αγγλόφωνοι θεραπευτές από όλο τον πλανήτη είναι προσκεκλημένοι. Ο τρόπος εργασίας και τα σεμινάρια του Michael Soth είναι συνθετικά, επομένως κατάλληλα και ενδιαφέροντα για θεραπευτές από όλες τις διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις και παραδόσεις. Το πιθανότερο είναι ότι οι συμμετέχοντες θα φέρουν πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις και επίπεδα εμπειρίας σε αυτό το σεμινάριο, έτσι στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε παραγωγικά αυτήν τη συνθήκη για την εκπαιδευτική μας εργασία.

Παρόλο που θα είμαστε διαδικτυακά, επικοινωνώντας μέσω οθονών υπολογιστών, η διδασκαλία και τα εργαστήρια του Michael Soth στοχεύουν να είναι όσο το δυνατόν πιο βιωματικά εντός των παραπάνω περιορισμών. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου, ο Michael θα καλέσει τους συμμετέχοντες να προσφέρουν εθελοντικά παραδείγματα από τη δουλειά τους για επιδείξεις εποπτείας σε όλη την ομάδα. Μέρος της εργασίας θα πραγματοποιηθεί σε μικρές ομάδες. Η βιωματική εργασία και οι θεωρητικές εισηγήσεις και συζητήσεις, όπως και η ομαδική διαδικασία και η πρακτική εξάσκηση δεξιοτήτων θα αλληλοσυμπληρώνονται ανάλογα με τις αναδυόμενες ανάγκες και προτεραιότητες της ομάδας και των συμμετεχόντων. Θέλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην τήρηση της εχεμύθειας και να δεσμευτούμε ότι τίποτα άλλο εκτός από τη δική σας προσωπική συμμετοχή δεν θα κοινοποιηθεί αδιάκριτα σε άλλους, Με βάση αυτή την κατανόηση, προτείνουμε να βιντεοσκοπήσουμε το εργαστήριο, ώστε το βίντεο να μοιραστεί μεταξύ των συμμετεχόντων για μελλοντική αναφορά και μελέτη.